مسئول موزه رشت: به اصالت ها و سنت های بومی بازگردیم/ از چهارشنبه سوری بحران نسازیم

میثم نواییان در گفت وگو با ایسنا، از عید نوروز به عنوان یک زمان مقدس در فرهنگ باستانی ایران زمین یاد کرد و گفت: نوروز از چهارشنبه سوری آغاز می شود و تا ۱۳ به در ادامه دارد و لذا شاهد آداب و آیین های جالب و جذاب در هر منطقه هستیم.

وی در پاسخ به این سوال که «مردم در قدیم بدون تلویزیون و موبایل و اینترنت چگونه متوجه فرارسیدن نوروز می شدند؟»، افزود: اگرچه شکوفه دادن درختان و تغییر صدای پرندگان نشانی از سال نو بود، اما برخی از مردم از اسطرلاب استفاده می کردند و لذا پیش قراول عید و نوروزخوان داشتیم.

مسئول موزه رشت، با بیان اینکه نوروزی خوانان افرادی بودند دارای قریحه ادبی خاص و بداهه گو، تصریح کرد: نوروزی خوانان به هر خانه ای که می رفتند در وصف صاحب آن خانه شعر می خوانند و پول و برنج و شیرینی محلی و تخم مرغ و… می گرفتند.

نواییان، با اشاره به ثبت ملی نوروزی خوانی، خاطرنشان کرد: آیین های کهن ما دارای فلسفه و حکمت بوده و عروس گوله نیز که در آستانه سال نو انجام می شود، نماد بهار است.

وی با بیان اینکه مردم گیلان در آستانه سال نو خانه تکانی و رنگ آمیزی می کردند، گفت: دور انداختن ظروف سفالی کهنه و شکسته از دیگر رسوم مردم گیلان است؛ همچنین تخم مرغ در فرهنگ ما نقش مهمی دارد و یک مفهوم اسطوره ای ایجاد می کند.

چهارشنبه خاتون؛ اسطوره چهارشنبه سوری

مسئول موزه رشت، تحولات اجتماعی را موجب تحت تاثیر قرار گرفتن آداب و سنن کهن دانست و بیان کرد: متاسفانه امروزه چهارشنبه سوری از سنت ها دور و تبدیل به بحران شده است، در حالی که باید دوباره به فلسفه وجودی چهارشنبه سوری بازگردیم.

وی یکی از اسطوره های چهارشنبه سوری را چهارشنبه خاتون دانست و گفت: چهارشنبه خاتون در چاه ها زندگی می کند و فقط زنان می توانند او را صدا بزنند و از او آرزوهای خود را طلب کنند لذا می توان از چهارشنبه خاتون به عنوان نماد و نشانه ایران باستان یاد کرد و عروسک آن نیز ساخه شده است.

نواییان، با بیان اینکه نسل های آینده باید با آداب و رسوم فرهنگی و اسطوره های کهن خود آشنا شوند، عنوان کرد: گذشتگان ما در چهارشنبه سوری هفت کوپه آتش روشن می کردند که هر کدام نماد و فلسفه داشت و دختران مجرد را به بهانه باز شدن بخت و اقبال در سال جدید با شاخه شمشاد می زدند و به صورت نمادین از خانه بیرون می کردند.

وی با اشاره به زندگی کشاورزی مردم گیلان، یادآور شد: مردم خاکسترهای ناشی از سوختن کاه و کلوش چهارشنبه سوری را پای درختان و مزارع می ریختند تا از آفات و بیماری ها در امان باشند.

مسئول موزه رشت، با بیان اینکه در مردم گیلان در شب چهارشنبه سوری هفت نوع غذای سبزی دار پخت می کنند، ادامه داد: از دیگر آداب و رسوم این شب ضامن درخت شدن است، یعنی فردی به صورت نمادین تصمیم به قطع درختی مثمر می گیرد که بار نیاورده و لذا فرد دیگری ضمانت درخت را می کند تا در سال جدید بار بیاورد.

وی بهتر برگزار شدن آیین چهارشنبه سوری را نیازمند تولید محتوا دانست و یادآور شد: باید به اصالت ها و سنت های بومی و ملی خودمان تکیه کنیم و آیین های کهن را به آیندگان انتقال دهیم